Ishte një ditë tipike e nxehtë vere në vitin 1978 kur Eloise Page zbarkoi në Aeroportin Lindor. Pak kush i kushtoi vëmendje gruas së shkurtër amerikane Xeraciane me stilin snob. Tani në dekadën e saj të pestë, Page ishte gruaja e parë në historinë e CIA-s që u emërua shefe sektori, duke thyer linjën mashkullore.
Kur në Langley asaj iu ofrua një zgjedhje midis Kanberrës, Australisë dhe Athinës, ajo zgjodhi të vinte në stacionin më të nxehtë të Agjencisë Qendrore të Inteligjencës Amerikane në atë kohë. Kujtimet e vrasjes në vigjilje të Krishtlindjeve të vitit 1974 të Mjeshtrit të Stacionit Riçard Uells nga 17N ishin ende të freskëta dhe stacioni i CIA -s në Athinë kishte marrë mbi supe barrën e gjetjes së vrasësve të saj.
Page kishte qenë në CIA që në ditën e saj të parë të funksionimit dhe transferimi i saj në postin e shefes së stacionit të ambasadës në Athinë shkaktoi një furtunë reagimesh nga burrat që e konsideronin atë të papërshtatshme për këtë post. Veç se ajo vetë nuk ia ndante mendjen mendimit të tyre, duke rënë shpeshherë në konfrontim të drejtpërdrejtë me ta, pa pasur frikë nga asgjë, pasi njihte shumë mirë ekuilibrat, sekretet e brendshme të Shërbimit dhe detaje për jetën private të kolegëve të saj. A do t’i jepnin fund karrierës.
Një spiune që kur ishte 22 vjeçe
Eloise Page u zhyt në botën e agjentëve kur ishte vetëm 22 vjeç dhe u rekrutua për të punuar me gjeneralin William Donovan në Zyrën e Shërbimeve Strategjike (OSS) në maj 1942. Shefi i saj, i konsideruar si themeluesi i CIA, ai shpejt zbuloi se asistenti i tij i imët ishte shumë i interesuar për mbledhjen e inteligjencës dhe spiunazhin. Kështu ai e mori me vete në agjencinë e sapoformuar në vitin 1947 dhe Eloise nuk e mohoi, pasi ajo mori shpejt drejtimin e programeve të ndryshme.
Në fillim të viteve 1950 ajo ishte drejtuese e Divizionit të Operacioneve Shkencore dhe Teknike të CIA-s dhe shumë shpejt arriti të provonte vlerën e saj, edhe pse nivelet më të larta nuk i kushtuan vëmendje asaj që ajo u thoshte. Departamenti i saj kishte mbledhur një mori prova dhe informacione nga dhjetëra raporte që tregonin se sovjetikët po planifikonin të dërgonin një satelit në hapësirë.
Ishte një kohë kur Amerika dhe Bashkimi Sovjetik po luftonin se kush do të ishte i pari që do të dërgonte një satelit në hapësirë dhe Page në pranverën e vitit 1957 e informoi në detaje udhëheqjen e Agjencisë. “Ne kishim”, do të thoshte ajo vite më vonë, “gjithçka që na nevojitej për të, nga këndi i nisjes deri në datën. Nisja në hapësirë do të bëhet nga 20 shtatori deri më 4 tetor”.
Sputnik më në fund u lëshua në ditën e fundit të hapësirës së caktuar të Page, duke i kapur amerikanët duke dremitur, pasi Jack White, kreu i komitetit në Zyrën e Informacionit Shkencor, hodhi poshtë dhjetëra raportet e departamentit të Page. Kur ajo shkoi të fliste me të, duke i thënë se lëshimi do të ishte një dështim i Agjencisë, ai i tha asaj se informacioni i saj ishte thjesht dezinformim nga sovjetikët. Ajo madje vuri bast Paige-n me një kuti shampanjë se nuk do të kishte një lançim, dhe të nesërmen agjenti i ri hyri në zyrën e saj për ta gjetur atë plot me shampanjë.
Suksesi sovjetik u cilësua nga mediat amerikane si një dështim i CIA-s, të cilën ata e akuzuan se “fjetën” mbi çelësin e nisjes së Sputnik. Pikërisht atëherë, disa të njohur për punën e Page-it i dhanë asaj pseudonimin “flutura e hekurt”, diçka që kjo grua e shkëlqyer e mësoi shpejt.
Sfida e Athenës
Që ajo u ngrit në poste të larta të stafit gjatë viteve të ardhshme nuk ishte vetëm për shkak të aftësisë dhe këmbënguljes së saj, por edhe për faktin se ajo kishte kaluar shumë kohë prapa skenave për të ditur sekrete të errëta dhe të papranuara nga çdo cep.
Ajo i përdori ato ashtu siç e shihte të arsyeshme, ndërsa në të njëjtën kohë erdhi në krye të programeve të tilla si “Operacioni Lincoln”, në të cilin qytetarët që udhëtonin në Bashkimin Sovjetik informoheshin nga CIA përpara se të largoheshin për të mbledhur sa më shumë informacione pa duke e rrezikuar atë. Kështu, kur të ktheheshin në SHBA, ata do t’u raportonin analistëve të Agjencisë për atë që kishin parë dhe vëzhguar në qytetet që kishin vizituar gjatë qëndrimit të tyre në Bashkimin Sovjetik.
Së bashku me një pjesë të vogël të grave të tjera, Page lëvizi si drejtuese e lartë në një ndërtesë të dominuar nga meshkujt, duke arritur deri aty sa të kontrollonte dhe miratonte fondet për operacionet sekrete të huaja. Siç tha një zyrtar i CIA-s vite më vonë, ajo “i frikësoi disa njerëz aq shumë sa u drodhën kur duhej ta shihnin në zyrën e saj”, megjithatë ajo mbeti një zyrtar i lartë i brendshëm pa përvojë operative.
Greko-amerikani Mike Kalogeropoulos, një agjent i ri në atë kohë, përjetoi vetë zhurmën që shpërtheu kur Page u emërua shefe stacioni në ambasadën e Athinës. Pati pëshpëritje, pasi ajo ishte gruaja e parë që mori një post të tillë në historinë e CIA-s, me reagime negative. Eloiza, si zakonisht, nuk i kushtoi vëmendje asaj që thoshin, megjithëse po mësonte gjithçka, pasi kishte në mendje gjëra të tjera, ndër to famëkeqja “Farma”, kampi sekret i CIA-s ku më parë stërviteshin të gjithë operativët. u nisën për misione jashtë vendit.
“Ajo ishte 5’2 dhe e dobët”, tha Kalogeropoulos për The Washington Post pasi e gjeti veten duke qëndruar në poligon pas një gruaje mjaft të gjatë për të qenë nëna e tij. “Ajo qëlloi dhe arma i ra menjëherë nga dora dhe në baltë”. Paige u ngrit dhe u përpoq përsëri. Kalogeropulos e ndihmoi duke “i mbajtur supet teksa gjuante që të mos binte mbrapsht”. Ai u transferua gjithashtu në Athinë në vitin 1978, një nga stacionet më të ngarkuara të CIA-s në botë në atë kohë, ndërsa Page zëvendësoi Claire George, e cila u vendos në vendin e Richard Wells-it të vrarë.
Gjuetia e Terroristëve
Paige vendoset në pozicionin e saj të ri dhe e bën prioritetin e saj kryesor gjetjen e vrasësve të Richard Wells, kështu që ajo u thotë operativëve të gjejnë pista të reja që do t’i çojnë diku. Ajo kërkon punë të palodhur nga të gjithë, raporton progres dhe fillon të mos i pëlqejë një numër burrash që nuk do të tolerojnë asgjë që të urdhërohet nga një grua. Nuk i pëlqen uzo-ja dhe kuzhina greke, si një “aristokrate” jugore që nuk u martua kurrë dhe as nuk ndjeu nevojën për t’u bërë nënë.
Një nga mitet që pasoi vendosjen e saj ishte se kur legjendari – për homologët e tij – Gust Avrakotos, i cili po shërbente në Athinë, mësoi se Page po vinte si mjeshtër stacioni, i kërkoi asaj të largohej menjëherë.
Disa nga kolegët e tij të vjetër spekulojnë se nëse do t’i qëndronte mallkimeve, do të hidhte herë pas here dhe karakteri i tij i vrazhdë do ta bënte Page “të skuqej”, pasi ajo nuk kuptonte asgjë. Përkundrazi, Kalogeropulos u tregua mirë me të dhe disa mbrëmje shijuan një qershi në rezidencën e masterit të stacionit në Psychiko, duke diskutuar tema të ndryshme.
Mbrëmjen e 16 janarit 1980, në Athinë po bie shi i rrëmbyeshëm, ndërsa zëvendëskomandanti i MAT-së së sapokrijuar në atë kohë, Pantelis Petrou, futet në makinën e tij zyrtare në rrugën e Pireut.
Shoferi i tij, polici Sotiris Stamoulis, po shkonte drejt rrugës Diagoras 18 në Pagrati, ku ndodhej rezidenca e Petros, kur 100 metra para se të arrinin dy-tre persona u hodhën në rrugë.
Njëmbëdhjetë plumba shpëtojnë nga dy pistoleta të kalibrit 45, shpojnë xhamin e përparmë dhe godasin dy policët, duke lënë të vdekur në vend zv/komandantin e MAT-it, i cili mori gjashtë prej tyre. Pesë të mbeturit plagosin rëndë Stamoulisin, i cili arrin të dalë dhe t’i japë radios së shërbimit një vajzë që i ndodhi në atë moment përballë shërbimit.
Paige informohet një orë më vonë për hitin e ri të “17 Nëntorit”, po atë natë ajo lëshon njoftimin e saj në Universitet dhe nxit ekselonin e agjentëve të CIA-s në Athinë. Ai punon ngushtë me autoritetet greke, përpiqet të deshifrojë organizatën terroriste dhe metodat e saj dhe punon pafund. Ajo e di që shumë prej agjentëve të saj në Athinë nuk e pëlqejnë, por kur e thërrasin në selinë e CIA-s, ajo nuk e ka idenë se e gjithë kjo është krijuar për ta hequr qafe.
Tradhtia
Një grup agjentësh nga Athina bashkëpunojnë me disa stafe në Langley dhe kur Paige mbërrin në Amerikë, një “koleg” i saj zbarkon në kryeqytetin grek. Ai shkon në ambasadë dhe flet me agjentët duke thënë se nëse duan ta heqin qafe atë, ai do të jetë komandanti i tyre i ardhshëm, përveçse plani nuk po shkon mirë. Duke pasur antena kudo prej vitesh, “flutura e hekurt” informohet për tradhtinë dhe pasi sigurohet nga drejtuesit e CIA-s se nuk ka mundësi të largohet, kthehet në Athinë. Më pas ajo bën thirrje që të mblidhen të gjithë agjentët dhe i ndan në dy grupe, ata që e mbështetën dhe ata që e tradhtuan, kryesisht për të treguar se nuk mund ta mashtronin. Ajo e dinte saktësisht se çfarë kishte thënë çdo “tradhtar” dhe pas takimit me urdhër të saj u transferuan menjëherë nga Athina dy operativë të lartë. Thellësisht konservatore dhe antikomuniste, ajo ka marrëdhënie të shkëlqyera me qeverinë e Demokracisë së Re dhe u trondit kur në tetor 1981 PASOK fitoi zgjedhjet dhe formoi qeverinë.
Ajo as nuk i lejon ata të japin lajme në selinë e CIA-s apo të shkruajnë raporte, gjë që ishte një gabim i madh për pozicionin e saj. Pas tre vitesh në Athinë ajo u kthye në SHBA, por tani iu dhanë poste jo interesante në zyrë, duke e lënë mënjanë pasi vazhdoi me Agjencinë e Inteligjencës së Mbrojtjes. Ajo nuk u kthye kurrë në Langley deri në pensionimin e saj, gjë që e dërgoi në Jugun e saj të dashur, ku jetoi vitet e fundit të një jete imagjinare, por të vetmuar që i kishte të gjitha.
Përgatiti: Gazeta Shqiptare
